Acts 2

Ánutuna náaquqara andeeqara maraquna qumurée náakinau.

(Óoqai Sinái áaqanasaa Ánutufa Mooseena aamúa qímaqoo suqírafa márinau. Yuda máqannaasa faqa Yuda máqannaa ánaamuruki óonu márusa faqa áukuana aukúana mi-fasannái suqíra qóomaqammándaida Yeerusareenni suqú maree ururée néemariqau. Misá mi-qoomaqánara aiqú quqára qoomaqa fee qiqau. Ánutufa narí sándufa Sinái áaqanasaa Mooseena ámu úfanara faqa mi-qoomaqána sakasée námaseeqa nári ufakíqari Peendeekoosee qímariqau.)

1Yísufa innaarúnai óorufu kamuqoo miná faiqi námu moómoo Peendeekoosa qóomaqira fáasaanasaa misá aiqáma Yeerusaree máqusai moodáa máaqaki náriqá kai kéeqafimáriqau. 2Márufanoo káqi káqi ufanóo innaarúnaindari firaa ufai úqidanoora foora qumuréenoo mi-maqánaki qumbiqá áqinau. 3Úqimarufanoo idáuru̱ miqírafa qumuréenoo rainá rainámaki aiqámausa níkiaaqa áqufufaqa qáfaqau. 4Idáuru̱ miqírafa Yísuna ufa íri marúsasaa áqufufanoo Ánutuna náaquqara andeeqara maraquna náakufufaqa naundurá qumbiqánoo márinau. Qumbiqáfinoo Ánutuna maraquna fannoo ánoonaikufaqa moo máqannaa ufa nári sía írimaru ufausa qímariqau.

5Mi-fasannái Yuda máqannaasa káaqa Ánutunara rímarusa ánaamurunni dáraaniqa máriusa óonurandee aniréeqa Yeerusaree máqusai qoomáqa suqánarara qúsimaríqau. 6Yeerusareenni súqimarusa úfai úqira ufa iriséeqa moómoosa Yísuna faiqi námu máruqoo suqíqa máriqau. Ánaamurukiqari ani márusa Yísuna faiqi námu ufa iriséeqa akasáa qeeqá maqannaa ufa qídee qímasoofanoo náaquqanau. 7Náaquqoofaqa randéeqa narí qímami narí qímami qiqau, Máa̱ ufa qímaria fasiqausa Kariree máqannaasa kai máridaqa. 8Misá maasá ufakíqari andeeqásee kai qída qiafaqa íridaqa. Náqi fee mándee maasá ufa íridee, sía maasá maqúsai máriaasa maasá ufauqá qídaqa. Maasá moómoo maqa maaqaindari ánunausa máridaqa. 9Maasá akaqáusa Paratia máqusaindari ánunausa.

Akaqáusa Meedia máqa maaqaindari ánunausa.

Akaqáusa Eeramma máqa maaqaindari ánunausa.

Akaqáusa Meesoopootamia máqa maaqaindari ánunausa.

Akaqáusa Yudeeaa máqa maaqaindari ánunausa.

Akaqáusa Kapadoosia máqa maaqaindari ánunausa.

Akaqáusa Poontiusa máqa maaqaindari ánunausa.

Akaqáusa Asia máqa maaqaindari ánunausa.

10Akaqáusa Firikia máqa maaqaindari ánunausa.

Akaqáusa Pamafiria máqa maaqaindari ánunausa.

Akaqáusa Isipa máqusaindari faqa,

Ribia máqa maaqa Sireenee aaqá máriasakiqari faqa ániqa.

Akaqáusa Roomma máqusaindari ánunausa.

11Yuda máqannaasa faqa ánaamuru Yuda amaana ufa írimariasa faqa ánunausa.

Akaqáusa Kareetee máqa maaqaindari ánunausa.

Akaqáusa Arabia máqa maaqaindari ániqa.

Maasá moómoo maqúsaindari dáadu dáadu ufa qímarunausa ani máridaqa nári ufakíqari andeeqásee qiafaqa íridaqa. Misá Ánutuna firaa ainaina áuqunara qiafaqa íridaqa. 12Misá aiqáma náaquqeenoo naundurá dapíkufaqa narí qímami narí qímami qiqau. Maaná nána oosanee kambíqaidanoo maaqídanoo fee. Maasá miná óosanara randáidaqa. 13Akaqáusa Yísuna faiqinámuara naakada qiqau. Maa-fasiqáusa nammári moómoo néeneesee fúrufarida fífau faafau aiqáma máqannaa ufa qídaqa sía misá ufa íriaqa.

Peetooroofa fíndifinoo ámiqimasee aiqámausa qímanniminau.

14Peetooroofa miná iriséenoo Yísuna faiqi námusaimbaqa qísaukuqara taikásee qíku nooqu qaara marasée qírausasaimbaqa fíndifufanoo firaaqóo namméera qímasee maaqí qímasee suqíqa marúsa qímanniminau. Qiní máqannaa Yuda máqannaasa ínnee aiqáma Yeerusareenni ani máriasa qiní ufa íriaqa. Qinée maqee qímannimianaqa ámiqimandee íriaqa. 15Maa-fasiqáusa sía nammárifau námasee fúrufaridau. Ínnee qáfaaqa kanánaana máridanoo súani maqee ururáidanoo. Minára sía amana nammárifau námaqaqee miqídafau ia. 16Maa-amiqira fuka ainaináfa kambíqaina Ánutuna tamummáqara fasiqa Yooeerafa óoqai ákara rúmaqoofa miná ánoona dóo maqee ínni nífusaa kambíqeenoo. Yooeerafa maaqí qímasee óoqai ákara rúmaqoofa.

17Ánutufa qinau, Taikáinna fáasaana maa-ainainná quqáanaura.
Qinée qeeqá maraquna faiqí aiqámausa nifaaqaí nammáriara foora téeqimannimaqaanaura.
Mi-afeekánannai ínni faiqinámu níraamuqmaaka náaru kambíqaaninna ainainara maqee qímasainanoo náaru kambíqaannoo.
Ínni kumaaráauqa faqa qainá ánoona qainá qáfeefaranoo.
Faiqí asooqá náuraasa qainá misá nífunni áreefaranoo.
18Mi-fasannái qinée Ánutusa káiqeesa aináinímariasa faiqí faqa ánaaseeuqa faqa nifaaqasáa qiní maraquna adíama nímaqasaanaqa misá tamummáqeefaranoo.
19Qinée mirínni innaarúnai moo áinaina óosana óosana uqannífiqasaanaqa maqásaaqari qáfeefaranoo.
Maa-maqánasaa moo náaquqara firaa ainaina áuqusaanaqa qáfamasee qiní afeeka óosana qáfeefaranoo.
Fidíka faqa idá faqa idá múna firaaná faqa máriannoo.
20Asukuna fannoo súani afu áruannoo.
Fidíka andandirafa quqoona ititáannoo.
Karaambáiqa firaa kaaqa qara faasaana radíqisee qumuráannee qínna kamuqoo maa-ainainnáusa kambíqaannoo.
21Mi-fasannái yáfa yáfee Karaambáiqa áuquara fifímasee áarée maríasa misá kai Karaambáiqa asumu máreefaranoo.
Yooeerafa mi-ufáusa ákara rúmaqoofa máridanoo.

22Peetooroofa Yooeerana ufa qímannimiseenoo maaqí qímasee aiqámausa suqíqa marúsa qímanniminau. Ínnee Isaraee máqannaa fasiqauqa aiqáma qiní ufa íriaqa. Ánutufa Yísuna Nasareetee máqannaana narí ásauku mundírana ínni nífusaa útaaqamáqoofa máridanoo. Ánutufa dadaaqufanoo Yísufa faiqí ínni qámbaanai máridanoo ínni nífusaa afeeka ainaina faqa náaquqara ainaina faqa uqannífiqara ainainauqa faqa áuqusoofanoo minánnai ínnee Yísunara innaarúnaindáraa fee qiaqéera uqannífiqanau. 23Ánutufa fáasai iriqaraasamáseenoo narí ámaaku maqásaa máriasa nísaukuki quqásaanaqa misá miná árifaranoo fee qímaseenoo misá miqímmasee maaqímmasee áruaqee qímasee narí qímiriqoomáu kai fuaqéera qímaseenoo ínni nísaukuki Yísuna quqásoofaqa sía írirai mifá aamúa qímaqoomáu kai fídaqa miná mara máree kuqámmariqau. Ínnee miná qumáree mandá óosana máree marú fasiqausa nimisoofaqa misá qumáreeqa aunírira saqarisaa pirímmannai arusoofanoo kúqinau. 24Kuqufufanóo Ánutufa sía minnísanau, kúqiranakinaana uqéera quqánau, kúqira aupuraranakinaana rakéemaseenoo uqéera quqánau. Kúqirana úriqararafa márunara kúqirafa sía ámiqimasee amana kísaaqasaa qumáraannoo Dafidifa minára maaqí qímasee ákara rúmasoofanoo máridanoo.

Karaambáiqa qiní qífusaa faasaambáasaana márufaqa qáfeemariqia.
Mifá qiní daaqá qiní qísauku uqannai márinara sía qinée rufíaanaura.
26Qinée minára írunanoo qiní ufa asasírafa kai máridanoo qeeqá daunduráki asasírafa qumbiqánoo máridanoo.
Qiní qifaaqa faqa sía mapáraa íannoo, Karaambáiqa áfeesidanoo asasíannoo.
27Anée sía qiní qimana kúqiranaki minníqiseennara qifaaqa quqáidaqa sía mapáraa ianáura.
Aneenná náaquqara andeeqara fasiqa afaaqa madikakí ákundamasainana anée qáoo qínanoo miná amaqí sía putaa íannoo.
28Anée káqi márira aana dóo uqaqífiqeennaranoo.
Anée qiní faqa máriranannai qiní daundurái asasírana qumbíqa qíminnaranoo.
29Peetooroofa Dafidina ufa qímannimiseenoo maaqí qímasee narí qímanniminau. Óo qiní qiqoónausa íriaqa. Dafidifa sía naríarau ákara rinau, narí áti Yísunara ákara rinau. Dafidifa maasá qikeekú qikaakú márifaqa minára ínnee ámiqimasee íridaqa maríanara qifaaqa quqásee ámiqimasee maaqí qímasee qímannimianaura. Dafidifa kuqufufaqá ákundaqau. Miná madika káqi máridanoo maasá faqa. 30Dafidifa Ánutuna tamummáqara fasiqa márufa márinau. Ánutufa maaqí qíma afeekaikámandee qímaminau. Qinée Ánutusa, anátikiqari kásooqaqee moo ámiananoo Karaambáiqaikiannoo, aní aanna réenoo karaambáiqaikiannoo. 31Dafidifa Ánutufa kásooqaqee áuquaninna ainainara iriséenoo naráti ásauku mundírafa kúqiranakiqari fíndifuaninnanara maaqí qímasee ákara rinau.

Ánutufa sía suqírausa márianaki minnínnisaannoo.
Sía miná amaqí putaa íannoo.
32Ánutufa Dafidina ufamáu máa̱ Yísuna kúqiranakinaana fíndifumásaifaqa maasá maqee ínni nífusaa kikíqimariasa miná qáfeemarúsa máridaqa. 33Ánutufa Yísuna uqéereeqeenoo narí aaqá ásauku uqannai quqáseenoo narí náaquqara maraquna óoqai útaaqa ámamaqoona Yísuna ámifanoo mifá kafáa quándakinoo maasá adíama qímaqaifaqa máa̱ maqee kambíqeemari ainaina ínnisaimbaqa qáfaidaqa. 34Dafidifa sía innaarúnai óoru fínau narí áti Yísufa óoru fúnara maaqí qímasee ákara rinoo qinau.

Ánutufa qiní Karaambáiqa qiní atiara maaqí qímasee qímaminoo qinau. 35Anée qiní daaqá óoqu marifínaqa qinée aní namuqáa maréeqee aní áramandunnai quqásaanana anée rafáaqafusaa.
36Minára ínnee aiqáma Isaraee máqannaasa maa-ainainnára aiqáma ámiqimasee íriaqeera qídaqa. Máa Yísuna ínnee aunírira saqarisaa áruna Ánutufa miná kai maréeqeenoo Karaambáiqa ásauku mundíranai kámandaifanoo máridanoo.

37Miqóo suqúfi máriasa aiqámausa mi-ufána iriséeqa Óo maasá firaaqóo áaqeeqa qímasoofanoo naundurá dapíkufaqa Peetooroona faqa Yísuna faiqi námu faqa irámmiriqa qiqau. Óo qiqoónausa náqi fee maasá ianáuree. 38Peetooroofa iriséenoo qímanniminoo qinau. Ínni aiqámausa uqanna ínneeqa mandáinaina nímeesa uqusée Yísuna ásauku mundíranaki kéeqafiqa nammári rúmannimaqaaqa. Miqí mándaifanoo Ánutufa ínni mandáinainara minnínnisaannoo narí náaquqara andeeqara maraquna ínni nímiannoo. Sía feefaurú qírafa káqi nímirafa máridanoo. 39Ánutuna óoqai qíma afeekaikamáqoonara narí maraquna ínni faqa ínni níku nísaukuara faqa ánaamuru máriasa faqa aiqáma Ánutufa náarainaqa ániannee qínausa faqa narí maraquna nímianauroo qinau.

40Peetooroofa mi-ufáusa faqa ufa óosana óosana ufa faqa miqóo súqimarusa aaquqímánnimaqaidanoo qímanniminau. Máa̱ maqee máriasa mandóosanara nárirara qúmuannoo ínni faqa náruani rufíasee Yísuna saqárikiaqa. 41Miqí qímasoofaqa mi-suanínasaakai faiqí ánaasee moómoosa Peetooroona ufara kúqaa ánoonee qímasee Yísunaindi kámambi nammári máraqau. Qaaramoo tauséenna fasiqa ánaasee mi-suanínasaa kai nammári marasée Yísuna faiqi námuki atooqáqau. 42Miqóo miqímandee nammári mároosa Yísuna afaaqasáa indaarúqaa faiqi námu ufa maqee maqee irisée mi-maú fímariqau. Misá maqee maqee Yísuna faiqi námu faqa moodáanaki kámambi máridaqa moodáa maqaki náriqa nárana suqáqoona námaseeqa Yísuna áafaqa námaseeqa ráudamaki firaa amaana máqaki kéeqa fídaqa Ánutunara innaaru qímariqau.

Yísuna faiqi námu ámiqimasee moodáanaki máriranara qímariqau.

43Yísuna afaaqasáa faiqi námu moo núqu Yísufa niqiqoo fásiqausee qímariqau. Ánutufa Yísufa niqiqoo fásiqausannai sía amana faiqí áuqaaqaa ira ainaina náaquqara ainaina áuqusoofaqa faiqí ánaasee qáfamasee Ánutuna afeekara firaa ainainée qímaseeqa náaquqanau. 44Yísuna ufa írimarusa aiqámausa faasaambáasaana moodáanaki márida áqoondikai máriqau. Misá miqídaqa nári qumíasana narí ámi narí ámi ímariqau. 45Misá maqá faqa nári aináina óosana óosana faqa mootínai nimisée feefaurú marasée náriki faiqí akaqáusa aináina síaisa márusa misá sárau ímaru ainaina dóo nímimariqau. 46Faasaambáasaana Yeerusaree náaquqara ámaana máqaki kéeqafida innaaru qímariqau. Nári máaqakiaqa faqa maqee maqee suqúfida nárana néemariqau. Misá áfaaramasee nárana náida nimisée moodáanaki suqúsee náidaqa Ánutunara asasídaqa dúfi dúfi qídaqa aiqáma faiqí ánaasee ámiqi ámiqimánnimaqaranara irisée asasímariqau. Maqee maqee faiqí ánaasee akaqáusa misá faqa Yísunara kúqaa ánoonee qímariasa Ánutufa qumeé misá maréeqee óoqeenaasa faqa moodáanaki kámannimaqaidanoo.